Jak pomóc pszczołom? Uratowanie pszczół od wyginięcia to duże wyzwanie, jednak każdy z nas może przyczynić się do pozytywnych zmian w środowisku. Jak każde żywe stworzonka, poszukują spełnienia podstawowych potrzeb: jedzenia, schronienia, wody oraz partnerów. Zapewniając im to, czego szukają pomagamy im przetrwać. Zanim powiem wam jak ocalić pszczoły będzie krótko o tym dlaczego w ogóle pszczołom grozi wyginięcie oraz dlaczego są tam ważne w ekosystemie?

Pomóżmy pszczołom! Sadźmy kwiaty!

Dlaczego powinniśmy ratować pszczoły?

Wierzcie lub nie, to pszczołom powinniśmy dziękować za co trzeci posiłek. Pszczoły są niezbędne do życia na Ziemi. Przenoszą pyłek z męskich części kwiatów do żeńskich. Bez tego procesu wiele roślin nie zostałoby zapylonych, a więc nie byłoby w stanie wyprodukować owoców, warzyw i kwiatów. Pszczoły miodne wykonują około 80% wszystkich zapyleń. Oznacza to, że około 80% spożywanej przez nas żywności pochodzi z upraw zapylanych przez pszczoły. Według badaczy, jeśli zniknie z powierzchni Ziemi ostatnia pszczoła, człowiekowi zostanie już tylko 4 lata życia. Warto ratować pszczoły dla nas i przyszłych pokoleń.

Pojedyncza kolonia pszczół jest w stanie zapylić 300 milionów kwiatów dziennie! Te pracowite owady muszą odwiedzić 2 miliony kwiatów, aby zebrać 454 g miodu! Jeszcze bardziej zaskakujący jest fakt, że pszczoły potrafią rozpoznawać twarze ludzi, wobec tego znają swojego pszczelarza.

Od czasów starożytnych wiele cywilizacji doceniało pszczoły, a miód odgrywa ważną rolę w wielu religiach. Na przykład, królestwo Sparty w starożytnej Grecji inspirowało się pszczołami w zakresie dyscypliny, organizacji i administracji. Biblia, starożytny Hinduizm czy prorok Hazard Mohammad wspominają o miodzie i pszczołach ze względu na ich znaczenie medyczne i żywieniowe.

Dlaczego pszczoły są zagrożone wyginięciem?

Pszczoły znajdują się oficjalnie na liście zagrożonych gatunków. Niestety ich życie nie jest łatwe i istnieje wiele czynników, które zabijają te pożyteczne owady. Przede wszystkim pszczoły zabija śmiertelna mieszanka pestycydów stosowanych w rolnictwie; Po drugie pasożyty i choroby atakujące pszczoły jak warroza wywołana przez pajęczaki; Po trzecie zmiany klimatyczne, które widoczne są już dzisiaj wszędzie. Niszczące susze poprzedzające powodzie, gradobicia, czy trąby powietrzne i co gorsze według prognoz klimatycznych będzie tylko gorzej.

Pochodzę z małej miejscowości w okolicach Sandomierza, gdzie nowoczesne metody rolnictwa przemysłowego rozwinęły się na szeroką skalę. Powszechnie stosuje się tu pestycydy szkodliwe dla pszczół i innych owadów zapylających, coraz rzadziej można zobaczyć łąkę, a ogródki przydomowe zastąpiły pięknie wygolone trawniki. Żeby znaleźć niegdyś popularne zioła, muszę śmigać bardzo daleko rowerem, gdzie ostały się jeszcze nieopryskane chemią zakątki.

Populacja pszczół przeżywa poważny kryzys. Od lat 90-tych ubiegłego wieku pszczelarze odnotowali zaskakujący spadek liczby populacji na całym świecie. Bez nich wyżywienie rosnącej populacji człowieka będzie praktycznie niemożliwe. Nadszedł czas, aby zakazać stosowania tych szkodliwych pestycydów oraz podjąć kroki by uratować pszczoły przed wyginięciem. Wobec tego jak pomóc pszczołom?

Jak możesz pomóc uratować pszczoły od wyginięcia?

Ja, pszczoła wspomagam swoje siostry poprzez sadzenie ogródka kwiatowego i ziołowego. W mojej okolicy już wcale nie ma łąk, mimo, że mieszkam na wsi. Po popularne zioła, które suszę co roku, czasami muszę śmigać rowerem bardzo daleko, by znaleźć skrawek nieopryskany jeszcze chemią. Od dziecka byłam domową florystką, bo od pokoleń latem zawsze musiał znajdować się w domu bukiet świeżych kwiatów. Teraz, mimo, że mamy przydomowy ogródek, zrywając kwiaty czy zioła czuję jakbym zabierała pszczołom ich szansę na przetrwanie. Smutne.

Każdy z nas może pomóc uratować pszczoły, a małymi kroczkami, możemy zdziałać naprawdę dużo. Oto kilka pomysłów na to jak pomóc pszczołom w kryzysie.

Ogród przyjazny pszczołom

Czy też zauważyliście, że nowoczesne ogrody mają głównie trawniki? Gdzie się podziały urocze kwiaty? Czy naprawdę nasz ogród musi wyglądać jak z makiety w katalogu i czy rzeczywiście nie mamy czasu na zajmowanie się ogródkiem? Odpowiadając sobie na te pytania przemyśl jak zmienić swój ogródek tak by był on UŻYTECZNY dla Ciebie i dla owadów. Posiadając własny ogród lub rabaty kwiatowe, możesz pomóc uratować pszczoły poprzez sadzenie kwiatów i ziół. Kwiaty nadadzą ogrodowi życia i kolorów, a zioła przydadzą się w kuchni, domowej apteczce czy odstraszą komary.

Podczas sadzenia ogródka przyjaznego pszczołom obowiązuje zasada, że im bardziej naturalnie, tym lepiej. Zmodyfikowane genetycznie, nowoczesne odmiany kwiatów nie posiadają wiele lub wcale pyłku kwiatowego. Mónsanto czuwa. Bardzo ważne jest również, aby w ogrodzie stosować wyłącznie naturalne środki ochrony roślin i nawozy.

Wobec tego jakie kwiaty są przyjazne pszczołom? Pomyśl o ogóreczniku czy jeżówce, które uwielbiają pszczoły, jak również dalie, nasturcje, nagietki, astry czy wrzosy. Nie zapominaj o miododajnych drzewach, jak lipa, która z pewnością będzie mieć wystarczająco kwiatów, aby starczyło też na zdrowotną herbatę. Jeśli chodzi o zioła to tobie i pszczołom przyda się szałwia, oregano, tymianek, mięta czy bazylia. Pamiętajcie, że owadom przydadzą się jednak tylko wtedy, kiedy pozwolisz im zakwitnąć. Jeśli chodzi o odstraszanie komarów to kocimiętka czy lawenda odstraszą je tak mocno, jak potrafią swoją wonią przyciągnąć pszczoły.

Jeśli nie masz ogrodu zasadź zioła na parapecie czy balkonie. Wcale nie potrzeba dużo miejsca, by umieścić doniczki czy skrzyneczki z roślinami.

Daj pszczołom pić

Owady też piją wodę i chętnie będą wracać do twojego przyjaznego pszczołom ogródka, jeśli zostawisz im tam świeżą wodę. Wystarczy spodek z wodą i np. pływającymi korkami od wina, które posłużą za lądowisko dla owadów. Pamiętaj, żeby zmieniać wodę co 2-4 dni, tak aby zawsze była świeża.

Nie plew ogródka z chwastów

Przyzwyczailiśmy się do idealnie wygolonych i symetrycznych trawników, gdzie nie ma miejsca na chwasty. A szkoda, bo to nie tylko pożywka dla owadów, ale też cenna zioła dla nas samych. Ziół jest coraz mniej i to właśnie przez człowieka, który zamiast chronić i szanować, niszczy wszystko na swoje drodze. W mojej miejscowości każdy skrawek dzikich jest opryskany, bo przecież chwasty wyglądają tak brzydko, a w zasiana murawa w sadach prezentuje się z klasą. Ubolewam nad tym, że nie mogę znaleźć podstawowych ziół do suszenia do mojej domowej apteczki.

Wracając do ogródka i tego jak pomóc pszczołom przetrwać, weźmy taki mlecz, który jest plewiony z nieznanych mi powodów, bo ani nie kłuje, ani nie truje, ani wcale brzydko nie wygląda. Młode liście mleczu zbieram do moich zielonych koktajli, bowiem są doskonałym odtruwaczem i oczyszczaczem organizmu. Młode liście są świetnym zamiennikiem sałaty, która mogła rosnąć opryskana i pod plastikową folią. Z kwiatów mniszka robię macerat na ból mięśni i bóle reumatyczne. Nie wspominając już o genialnych właściwościach zdrowotnych pokrzywy, perzu czy stokrotek. Lista cennych ziół w naszym ogródku, których nie doceniamy jest długa. Nie niszczmy ich. W zamian posłużą nie tylko naszemu zdrowiu czy kuchni, ale też owadom.

Jestem zdania, że w każdej sferze życia powinniśmy szukać balansu, tak, żeby w żadną stronę nie przesadzać. Jestem pewna, że istnieje złoty środek pomiędzy zachwaszczonym ogrodem, bo przecież zostawiliśmy je dla pszczół, a idealnie wygolonym trawnikiem.

Wspomagaj dzikie pszczoły

W Polsce jest ponad 450 gatunków dzikich pszczół. Te nie mają wstępu do tradycyjnego ula. Rozmnażają się w tunelach ziemnych, wobec tego to jak uprawiasz ogródek może mieć wpływ na te owady. Nie grab liści do czysta, zostaw trochę na zimę, bo tam mogą schować się pszczoły i wykopać tunel. Wiosną poczekaj z pracami w ogródku, aż pszczoły się obudzą. A budzą się wtedy, kiedy mają już co jeść, czyli jest już ponad 14 stopni i kwitną kwiaty.

Wolontariaty

Możesz zgłosić się jako wolontariusz w swoim mieście i zainspirować innych do pozytywnych działań na rzecz środowiska. Przydomowe ogródki nie potrzebują dużo miejsca. Sadzenie kwiatów na balkonach, wzdłuż ulic czy w niewykorzystanych przestrzeniach miejskich będzie ogromnym wkładem. Nie tylko możesz pomóc uratować pszczoły, ale również sprawić, że miasto będzie piękniejsze.

Wspieraj lokalnych pszczelarzy

Zakup lokalnych produktów i warzyw z ekologicznych gospodarstw wspomaga zrównoważony rozwój. W Polsce pojawia się ich coraz więcej. Wspieraj pszczelarzy w twojej okolicy kupując ich produkty. Pamiętaj, że pszczoły produkują nie tylko miód, ale z powodzeniem możesz też zastąpić komercyjne kosmetyki  lokalnymi wyrobami z produktów pszczelich. Wielu pszczelarzy zajmuje się produkcją mydeł, balsamów do ciała, kremów i świec z wosku pszczelego. Miód i propolis są wspaniałymi lekami na przeziębienie, a także wzmacniają układ odpornościowy.

Kupuj produkty ekologiczne

Jedzenie owoców i warzyw z supermarketu wspiera stosowanie groźnych dla pszczół pestycydów. Kupując produkty z ekologicznych upraw wspierasz rolników, którzy stosują naturalne środki ochrony roślin. Zmiana swoich codziennych przyzwyczajeń na bardziej przyjazne naszej planecie to także zdrowe jedzenie. Zdrowe nie tylko dla naszego ciała, ale także bez szkody na środowisko. Zamiast do supermarketu, wybierz się na wiejski bazar, poszukaj gospodarstw ekologicznych bądź sklepów z organiczną żywnością.

Podpisz petycję

Wpisując w wyszukiwarkę frazę „petycja pszczoły” znalazłam kilka stron o tym jak pomóc pszczołom odgórnie, czyli przyczynić się do zmiany prawa zakazującego stosowanie groźnych dla pszczół pestycydów. Wystarczy dodać swój wirtualny podpis na wybranej petycji. Osobiście wspieram akcję Greenpeace, która prowadzi ogólnoświatową kampanię ratowania pszczół. Podpis możecie złożyć na stronie sos – bees.

Zostań pszczelarzem – to wbrew pozorom nic trudnego

Każdy z nas może zostać pszczelarzem by pomóc uratować pszczoły. Założenie własnego ula nie wymaga wcale posiadania własnego gospodarstwa, gdyż można go postawić na dachu. Pasieki na dachach są aktualnie bardzo popularne. W Kopenhadze, najbardziej zrównoważonym mieście w jakim byłam, ule stały też w mniej używanych przestrzeniach miejskich. Posiadanie ula to doskonały pomysł na spędzanie czasu wolnego, a także dodatkowy zarobek ze sprzedaży miodu. Obecnie są dotacje unijne na pasieki, więc warto spróbować.

Dzikie pszczoły, które nie robią miodu, nie posiadają też żądła np. murarki. Pszczoły murarki jak nazwa wskazuje zasiedlają szczeliny w murach oraz spróchniałe drzewa.Mimo to, są świetnymi zapylaczami i łatwo możemy przygotować im domek, który zwabi owady do osiedlenia się. Wystarczy kilka deseczek, szyszek tak by powstały rozmaite szpary, gdzie mogą ukryć się murarki i daszek, który ochroni przed deszczem.

Plan Bee czyli Plan Pszczoła to międzynarodowa inicjatywa wspomagania rozwoju pszczelarstwa. Również w naszym kraju istnieją związki pszczelarzy, które wspierają się nawzajem.

Kup ul biednej rodzinie

Jeśli nie chcesz być pszczelarzem, w porządku. Może zatem zechcesz podarować ul rodzinie z krajów rozwijających się? Za pomocą strony good gifts możesz kupić komuś „dobry prezent”. Kolejna ciekawa strona to Hunger Free World, która zbiera pieniądze dla pszczelarzy w Bangladeszu.

Kup ręcznie robione kolczyki pszczoły Time Travel Bee

Ponieważ jestem pszczołą postanowiłam stworzyć własny pomysł na pomoc swoim siostrom. Ręcznie robione kolczyki pszczoły to jedna z moich domowych produkcji. 40% ze sprzedaży przekazuję na akcję Adoptuj Pszczołę wspierającą ratowanie pszczół. Za zebrane przez akcję pieniądze w ciągu ostatnich latach udało się m. in. zbudować hotele dla pszczół w 16 miastach Polski, odbudować populację w Przyczynie Dolnej, gdzie jednej nocy zginęło kilka milionów pszczół oraz uruchomić nowatorskie badania naukowe by dowiedzieć się jak pomóc pszczołom. Więcej informacji znajdziesz tutaj.

Inspiruj innych

Wszystkim nam potrzeba wiedzy nie tylko o tym jak pomóc pszczołom, ale także o tym, że nie wszystko co bzyczy jest do nas wrogo nastawione. Przypominam, że pszczoły nigdy nie atakują człowieka, żądlą tylko kiedy bardzo im przeszkodzimy, a ten akt samoobrony kosztuje je utratę życia. Pszczoły giną w kilka godzin bo utracie żądła. Szanujmy owady zapylające zamiast się ich bać i dajmy innym dobry przykład swoim postępowaniem. Podzielcie się tym artykułem z tymi, którzy mogą być zainteresowani ratowaniem pszczół oraz inspiruj innych do działania.

Jak możesz pomóc uratować pszczoły podczas podróży?

Wspierać lokalne inicjatywy oraz kupować z lokalnych bazarów możemy również podczas podróży. Świece z wosku pszczelego czy kosmetyki to także świetne pamiątki z wyprawy. Wymieranie pszczół powodowane jest również przez zmiany klimatyczne. W związku z tym odpowiedzialne podróżowanie  przyczyni się do pozytywnych zmian w środowisku. Pamiętaj by w miarę możliwości korzystać z ekologicznych hoteli, wycieczek oraz gospodarstw ekologicznych. Jestem wielką fanką tzw. slow travel czyli podróżowania powoli i życia jak lokalni tam, gdzie akurat jestem. W Polsce istnieją gospodarstwa agroturystyczne z pasiekami, które wspieramy przez nasz pobyt i zakupy. Latem w całym kraju odbywają się festiwale czy festyny, gdzie można promują się pasieki i produkty regionalne. Warto się wybrać i spróbować świetnej jakości smakołyków, a tym samym wspomóc lokalną ekonomię.

Innym sposobem na pomoc pszczołom są wolontariaty na rzecz inicjatyw proekologicznych lub pasiek. Wybierz ekologiczne gospodarstwo rolne lub lokalną organizację wspierającą pszczelarzy. Projekty zagraniczne znajdziesz na WWOOF – farmy ekologiczne oraz na Work Away – możliwość znalezienia projektu na pasiekach. Jako wolontariusz możesz wspomóc miasta w obsadzaniu nieużywanych przestrzeni kwiatami i drzewami. Pamiętaj, że małymi kroczkami możemy razem osiągnąć bardzo dużo. Pomóc uratować pszczoły może naprawdę każdy.

„Bądź zmianą, którą chcesz zobaczyć na świecie!”

Time Travel Bee

PL Pszczoła kocha przyrodę, kwiaty oraz herbatę. Najbardziej sprawia jej przyjemność życie i podróże w rytmie slow, bez pośpiechu. Stara się podróżować bardziej ekologicznie i inspirować do tego innych. Lubi poznawać inne kultury, tradycje, spędzać czas z lokalnymi i kosztować ich przysmaków. Jej ulubione miejsca w każdej podróży to uliczne bazary.

ENG The Bee is a nature lover and tea addict. Loves the idea of slow life and responsible traveling, constantly trying to improve to bee more eco-friendly. Appreciates old cultures and traditions, loves to immerse with locals, listen to ethnic music as well as taste regional food and drinks. Her favorite spots while traveling are family houses and street markets.

Learn more about the author